اصول خوردن ماهی

 متخصصان طب سنتی غذاهایی که با ماهی تهیه می‌شوند را ویژه فصل گرم معرفی و مصرف آن را توصیه می‌کنند. دکتر سیدرضا رضایی دریاکناری پزشک و متخصص طب سنتی ایران در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم می‌گوید: از نظر طب سنتی، چون ماهی طبع سردی دارد و مزاج این فصل گرم است، مصرف انواع ماهی‌ها به صورت کبابی یا بخارپز یا غذاهایی که با ماهی تهیه می‌شود همچون قلیه ماهی و ماهی شکم پر می‌تواند مزاج بدن را متعادل سازد، ضمن این که گوشت ماهی علاوه بر مقوی و مغذی بودن در مقایسه با گوشت قرمز و مرغ بسیار سهل‌الهضم و سبک بوده و به سرعت جذب می‌شود.

این متخصص در ارتباط با تفاوت طبع گوشت های ماهی‌های جنوب که در آب شور پرورش می‌یابند در مقایسه با انواعی که در آب شیرین رودخانه و دریای شمال رشد می‌کنند، گفت: هر چه شوری آب بیشتر شود سردی ماهی کمتر می‌شود و هر چه آب سردتر و شیرین تر شود بر سردی ماهی افزوده می‌شود.

 ماهی را با مصلحاتش بخورید. متخصصان تغذیه خوردن ماهی با لیموترش را توصیه می‌کنند چون نه ‌تنها لیمو طعم بهتری به گوشت ماهی می‌‌دهد بلکه ویتامین C موجود در آن به جذب آهن ماهی کمک می‌کند. مصرف مقادیر زیاد چاشنی‌هایی چون لیموترش و انواع ترشی‌ها به همراه ماهی به دلیل آن که هردو طبع سردی دارند بخصوص برای سرد مزاجان توصیه نمی‌شود، چون ضمن این‌که سبب بی‌حالی، ضعف و هضم سخت غذا می‌شود، تشدید‌کننده بیماری‌های سرد همچون روماتیسم، آلزایمر، افسردگی و... است.

در روایات اسلامی آمده است اگر ماهی بخصوص شب هنگام و بدون مصلحاتش همچون خرما، گردو، عسل، روغن بادام شیرین، کنجد، زنجبیل، آویشن یا به همراه ادویه‌جات با طبع گرم خورده شود، یکی از عوامل تشدید‌کننده ام‌اس و سکته خواهد بود‌. بهترین چاشنی ماهی آب نارنج و سیر است که هم فواید بی‌شمار و هم طبع گرمی‌ دارند.

این متخصص درخصوص مصرف ماهی تن کنسروی به همراه تخم مرغ می‌گوید: در طب سنتی مصرف تخم‌مرغ و شیر و هر گوشت دیگری به همراه ماهی منع شده است، زیرا تولید سودا می‌کند و بر خلق و خوی افراد تاثیر منفی گذاشته و سبب تشدید بیماری‌های مزمن، افسردگی و یبوست می‌شود. در نتیجه ماهی باید در فصل گرما و به همراه مصلحاتش خورده شود.

به گفته دکتر رضایی، ماهی برای سردمزاجان یعنی کسانی که پوست سرد و در کل جنب و جوش کمی دارند یا در مجاورت با هوای سرد یا باد کولر دچار سردرد و رخوت می‌شوند مناسب نیست. ماهی همه بیماری‌ها را درمان نمی‌کند. افسردگی و فراموشی در گروه بیماری‌های سرد قرار دارند و اگر هم ماهی با مصلحاتش خورده شود برای این گروه از بیماران مناسب نیست. در مورد بیماری‌های قلبی، اگر مشکلات قلبی در اثر اختلالات ناشی از گرمی مزاج رخ دهد مصرف ماهی توصیه می‌شود، اما در غیر این صورت سردی ماهی خود سست و ضعیف‌کننده قلب خواهد بود که بهتر است در این خصوص میگو و اشپل که طبع گرمی دارند را جایگزین ماهی کرد. اشپل و میگو از تقویت‌کننده‌های حافظه و هوش و التیام‌دهنده افسردگی هستند، اما چون ماهی رطوبت زیادی دارد و تولید‌کننده بلغم است، برای رفع این امراض مناسب نیست‌. بنابراین کسانی که بیماری‌های سرد دارند بهتر است از میگو و تخم ماهی و افرادی که بیماری‌های گرم دارند از ماهی استفاده کنند‌.

در طب سنتی مصرف دو بار در هفته ماهی را مناسب و مکفی دانسته‌اند و به گفته دکتر رضایی اگر به هر دلیلی نتوانستید از ماهی استفاده کنید، انواع مغزها و روغن کنجد می تواند جایگزین خوبی برای دریافت امگا ‌3 باشند.

 هر چه ماهی‌ها در آب تمیزتری پرورش یابند و جنب و جوش بیشتری داشته باشند، کیفیت بیشتر و بهتری دارند. دکتر رضایی می‌افزاید: ماهی‌های پرورشی که به تعداد زیاد در استخرهای کم وسعت رشد می‌کنند یا ماهی‌هایی که اغلب کف رودخانه، دریا یا اقیانوس بی‌حرکت و ساکن هستند و شنای کمتری می‌کنند یا در آب‌های آلوده به سر می‌برند، در گروه ماهی‌های خوب قرار نمی‌گیرند. ‌ماهی قزل‌آلای غیرپرورشی که در خلاف رودخانه حرکت می‌کند یا ماهی سفید دریای شمال از بهترین و پر‌جنب و جوش‌ترین ماهی‌های شمال هستند. ضمن این که کیلکا و ساردین نیز به دلیل جثه ریزشان شناگرهای فعالی هستند و در طب سنتی مصرف ماهی‌های ریز برای درمان بیماری‌های زردی و یرقان و اختلالات کبدی بسیار توصیه شده است.