غذاهای "پروبیوتیک" چه فایدهای برای بدن دارند؟
پروبیوتیک ها، باکتریهای مفیدی هستند که سیستم گوارش را با کنترل و جلوگیری از رشد باکتریهای مضر، سالم نگه میدارند.
به گزارش سلامت نیوز، فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتریها است؛ بسیاری از این باکتریها برای گوارش بهینه غذا مفیدند. دستهای از این باکتریها که به باکتریهای پروبیوتیک معروف هستند علاوه بر کمک به گوارش، مولکولهای پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامین ها و و آنتی بیوتیک های مختلف را تولید میکنند که برای بدن مفید هستند. منبع باکتریهای پروبیوتیک، لبنیات و میوهها هستند.
اداره غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAD) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) پروبیوتیک را اینگونه معرفی میکنند؛"پروبیوتی کها میکروارگانیسم های زندهای هستند که مصرف کافی آنها سبب نمایان شدن اثرات سلامت بخش در بدن میزبان میشود. بر این اساس باکتریهای پروبیوتیک موجود در محصولات خوراکی نه تنها باید دارای مشخصه های عملکردی و سودمند برای سلامتی انسان باشند، بلکه باید از قابلیت ماندگاری در دستگاه گوارش هم برخوردار باشند. این ویژگی ها شامل رشد و بقای ارگانیسم ها در روند تولید محصول نگهداری و پس از مصرف و حین انتقال از معده به روده است.
پروبیوتیک ها بر تعادل باکتریهای مفید و مضر روده تاثیر میگذارند و این تعادل را به نفع افزایش جمعیت باکتریهای مفید تغییر می دهند. در حقیقت پروبیوتیک ها از همین طریق اثرات سلامت بخش را در بدن انسان القا میکنند. دوز پروبیوتیک مصرف شده عامل مهمی است که بر تراکم میکروارگانیسم های موجود در بخش های مختلف دستگاه گوارش تاثیر میگذارد. پروبیوتیک ها همچنین قادرند اختلالات روده پس از درمان آنتی بیوتیکی را به حداقل برسانند.
امروزه بررسی های مفصل و ثبت شدهای در حال انجام است که تاثیرات ویژه پروبیوتیک ها را مانند تخفیف بیماریهای تورم مزمن روده، پیشگیری و درمان بیماریهای اسهال و عفونت های دستگاه ادراری و تناسلی و گروهی از آلرژیها و سندروم روده تحریک پذیر و التهاب مزمن رودهای را شامل میشود. پروبیوتیک ها نه فقط در غذای انسان که امروزه در غذای طیور صنعتی نیز به فراوانی مورد استفاده قرار میگیرند.
پروبیوتیک ها به دو صورت مصرف می شوند؛ یکی به صورت مکمل های غذایی به اشکال پودر، شربت یا قرص و دیگری به صورت مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیک ها. برای مثال اگر در تولید هرگونه فرآورده لبنی تخمیری همچون ماست از باکتریهای پروبیوتیک استفاده شود، محصول حاصل را پروبیوتیک مینامند.
چند نکته جالب از پروبیوتیک ها:
وزن کل پروبیوتیک های بدن انسان از وزن مغز بیشتر است و تعداد پروبیوتیک های موجود در بدن در مقایسه با تعداد کل سلولهای بدن بیشتر است.
پروبیوتیک ها علیرغم تصورات عامه، فقط در رودهها حضور ندارند بلکه پروبیوتیک ها در خیلی از نقاط و اعضای بدن مانند گوش، بینی، ریهها و ... حضور دارند.
آپاندیس نیز مرکز تجمع پروبیوتیکهای مهم و مفید است.
منافع مصرف پروبیوتیک ها:
کاهش مقاومت لاکتوز: چرا که (LAB) باعث تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک میشود.
جلوگیری از سرطان کولون، روده باریک، کبد
کاهش کلسترول خون و میزان جذب آن از روده (با تجزیه صفرا در روده)
کاهش فشار خون
بهبود و تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونتها، درمان و پیشگیری از اسهال حاد
کاهش التهاب رودهای و کاهش آلرژی غذایی و یا اگزما در کودکان
بهبود جذب مواد معدنی و ویتامینها و بهبود علایم نشانگان روده تحریک پذیر و کولیت (ورم مخاط روده بزرگ)
بنابر اعلام معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، جلوگیری از رشد و تکثیر باکتریهای مضر و درمان و پیشگیری از عفونت های مخمری مهبل، اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک ها، آفت دهان، پوسیدگی دندانها و ورم مهبل (واژینیت)، عفونت های قارچی، برفک، بهبود عمل گوارش و جذب مواد غذایی و کمک به ساخت ویتامین های گروه B و K.
در حال حاضر فرآورده های پروبیوتیکی مختلفی در جهان تولید و عرضه میشوند؛ انواع نوشیدنی های پروبیوتیک و شیر، انواع پنیر، دوغ و ماست نوشیدنی، ماست سفت یا همزده، بستنی، خامه ترش، شیر بدون چربی و نوشیدنی های به دست آمده از دوغ و کره از جمله این محصولات هستند.
ماست یکی از محصولاتی است که به عنوان یک فرآورده پروبیوتیک بالقوه توجه زیادی را به خود جلب کرده است. مکمل های پروبیوتیک بر کارکرد سیستم ایمنی، بهبود سرطان، اسهال ناشی از آنتی بیوتیک، اسهال مسافرتی، آلرژیها، عدم تحمل لاکتوز، بهبود فشار خون، کلسترول افزایش یافته خون و تولید ویتامین در بدن اثر مثبت میگذارند.
پروبیوتیک ها میتوانند در درمان سندروم روده تحریک پذیر مفید باشند و مصرف روزانه حداقل ۱۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون باکتری برای دستیابی به نتایج بهتر توصیه شده است.