مصرف سموم سرطان زا در مزارع پرورش ماهی چقدر واقعیت دارد؟
«مالاشیت گرین»، سمی ضد قارچ است که برای پاکسازی استخر و محیطهای پرورش ماهی استفاده میشود، این ماده شیمیایی روی بافت ماهی باقی میماند و حتی با پختن هم از بین نمیرود، در عین حال، این ماده مدتهای طولانی در منابع آبی نیز باقی میماند.
به گزارش ایسنا، گزارشهای میدانی حاکی از این است که فروش و توزیع سم «مالاشیت گرین» در پایتخت که مرکز خرید و فروش ابزار و نهادههای پروش ماهی به صورت عمده و خرد است، به راحتی و بدون نظارت صورت میگیرد و متأسفانه حتی برخی مزارع پرورش ماهی در اقصی نقاط کشور، به خاطر مصرف این سم پلمب شدهاند.
در واقع، بنا به گفته سازمان دامپزشکی، مصرف سم مالاشیت گرین در مزارع پرورش ماهی از سالها پیش ممنوع شده است و هیچ پرورشدهندهای حق ندارد که به بهانه پاکسازی محیط کار، محصول آلوده و سرطان زا به بازار تحویل دهد؛ در واقع استفاده از این سم در دنیا منسوخ شده و سازمان دامپزشکی نیز ماده جایگزین برای این سم را معرفی و اطلاع رسانی های لازم را انجام داده است. بر این اساس، از سال ۹۴ کسی حق عرضه قزلآلا به بازار مصرف را ندارد؛ مگر این که گواهی محصول عاری از مالاشیت گرین را دریافت کرده باشد.
با این وجود، متأسفانه عدهای از کارشناسان معتقدند که مالاشیت گرین کماکان در برخی مزارع مصرف میشود، هر چند نسبت به سابق کمتر شده باشد و این، ناشی از توزیع گسترده و عمده این سم در بازار آزاد و نابخردی برخی تولید کنندگان است که سود کوتاهمدت را بر سلامت مصرف کنندگان ارجح میدانند.
در این میان، مدیرکل دامپزشکی استان زنجان در گفت وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه در استخرهای پرورش ماهی استان زنجان، هیچ گونه سمومی استفاده نمیشود، اظهار میکند: اگر منظور استفاده از ضد عفونی کننده ها است، ضد عفونی محیط های پرورشی، بخشی از اقدامات بیوسکیوریتی در تأمین بهداشت انواع دامها در پرورش صنعتی بوده و برای پیشگیری از بیماری و در نتیجه کاهش نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ها ضروری است.
محمدباقر حاجکاظمی ادامه میدهد: ضد عفونی کننده هایی که توسط دامپزشکی توصیه و مصرف میشود، همگی از سازمان دامپزشکی کشور مجوز تولید و یا مصرف را دریافت کرده است و در صورت استفاده پرورشدهنده از ضد عفونی کننده های غیرمجاز، برخورد قانونی صورت میگیرد. در این راستا، در خصوص استفاده از ضد عفونی کننده غیرمجاز مالاشیت گرین، پایش های دورهای صورت میگیرد و در صورت تأیید آزمایشگاهی استفاده از این سم، همه ماهی ها بدون اغماض معدوم میشوند.
وی میافزاید: به تأیید بازرسان کشوری، ساختار مزارع تفریخ تخم چشمزده استان بسیار بهداشتی بوده و ورود و خروج همه مزارع تفریخ، تحت نظارت و قرنطینه کامل دامپزشکی استان صورت میگیرد. همچنین بچه ماهی های تولیدی بدون گواهی سلامتی، از فارم خارج نمیشوند.
حاجکاظمی تصریح میکند: در مزارع پرورشی استان به دلیل شوری، دمای آب، عدم ارتباط آبی (چاه مستقل)، آموزشها و مراقبت های مستقل، کم ترین بیماریها مشاهده میشود و خوشبختانه حتی در بدترین شرایط شیوع بیماریهای ویروسی در کشور، استان زنجان عاری از بیماری ویروسی بود.
مدیرکل دامپزشکی استان زنجان خاطرنشان میکند: بیماریهای محیطی و مدیریتی به صورت عمده در ابتدای دوره های پرورشی رخ میدهد و در صورت نیاز به مصرف آنتی بیوتیک، تأثیری در محصول تولیدی در انتهای دوره نخواهد داشت. در مجموع، این بستر بهداشتی موجب میشود که در استان زنجان، نیاز به استفاده از داروها از جمله آنتی بیوتیک ها در سطح حداقل قرار بگیرد و ماهیان پرورشی استان زنجان از کیفیت بالایی برخوردار باشند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز در این رابطه، در خصوص مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها در مزارع پرورش ماهی، اظهار میکند: قزلآلا جزو حساسترین گونه های ماهی به شمار میرود و در واقع، شاخص آلودگی است. از این رو، اگر سطح آلودگی در مزارع پرورش ماهی بیش از حد استاندارد باشد، اولین موجودی که از بین میرود خود ماهی های قزلآلا هستند. بنابراین این که مزرعه داران بتوانند سموم زیادی برای پاک سازی محیط استفاده کنند نمیتواند واقعیت داشته باشد.
حسین جعفری ادامه میدهد: مزارع پرورش ماهی استان زنجان آب مورد نیاز خود را از چاه های حاشیه رودخانه ها با میزان شوری بالا تأمین میکنند. این آب نیز بعد از پالایش وارد رودخانه میشود و چاه های دیگر مستقیماً آن را دریافت نمیکند. از این رو، مصرف آنتی بیوتیک در مزارع پرورش ماهی استان زنجان به جد کاهش یافته است و تعداد بیماریهای آبزیان نیز به حداقل رسیده است.