به گزارش فودکلینیک؛ باکتری لیستریا مونوسیتوژنز به دلیل مقاومت در برابر سرما، خشکی و پایداری در برابر استرس های اسمزی قابلیت رشد در مواد غذایی را داشته و موجب آلودگی می شوند.
لیستریا گونه لیستریا مونوسیتوژنز عامل بیماری لیستریوزیس است، این بیماری در افراد مستعد که دارای نقص سیستم ایمنی هستند، بسیار خطرناک بوده و میزان مرگ و میر ناشی از آن می تواند بین ۳۰ تا ۷۵ درصد متغیر باشد.
علائم بیماری لیستریوزیس
لیستریوزیس علائم متفاوتی در انسان ایجاد می کند که شامل سقط جنین در زنان باردار، عفونت داخل رحمی، انسفالیت، مننگو انسفالیت (مننژیت) نکروز کبدی و عوارض پوستی و گوارشی است. یک مطالعه توسط انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور با هدف بررسی فراوانی گونه های لیستریا در شیر خام و فراورده های لبنی سنتی غیرپاستوریزه در شهر اصفهان انجام شد. در این مطالعه در مجموع ۲۹۲ نمونه شیر خام و فرآورده لبنی سنتی مورد آزمایش قرار گرفت. جداسازی توسط روش پیشنهادی سازمان کشاورزی آمریکا USDA (United States Department of Agriculture) انجام شد، سپس لیستریا مونوسیتوژنز توسط روش های بیوشیمیایی و واکنش زنجیره ای پلیمراز PCR مورد شناسایی و تایید قرار گرفت. از مجموع ۲۹۲ نمونه شیر خام و فرآورده ی لبنی سنتی، ۲۱ نمونه (۱۹.۷ درصد) آلوده به گونه های لیستریا بودند. بالاترین شیوع لیستریا مربوط به بستنی با ۱۹.۴ درصد، خامه ۱۱.۱ درصد، شیر خام ۵.۴۹ و فرنی ۴ درصد بود. هیچ کدام از نمونه های کره، کشک، دوغ و ماست آلوده به گونه های لیستریا نبودند.
گونه های مختلف لیستریا موجود در فرآورده های مورد بررسی
لیستریا اینوکوا با (۵.۴۴ درصد) متداول ترین گونه ی جداسازی شده بود، سپس لیستریا مونوسیتوژنز با (۱.۳۶ درصد) و لیستریا سلیجری با ۰.۳ درصد قرار دارد.
با توجه به مصرف شیر خام غیرپاستوریزه و استفاده از آن در فراورده های لبنی سنتی و همچنین عدم آگاهی در مورد لیستریوزیس، ضرورت دارد برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی در این زمینه انجام شود. ضمناً لازم است در مورد مواد غذایی حساس و آماده ی مصرف، استاندارد جستجوی لیستریا اجباری شود. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که با توجه به این که برای تهیه فراورده های لبنی سنتی از شیر خام پاستوریزه نشده استفاده شده و به دلیل عدم پاستوریزاسیون امکان مرگ و میر بالایی در گروه های آسیب پذیر بالا می رود، لذا لزوم تدوین آیین نامه های بهداشتی در مورد خطرات آن ضروری به نظر می رسد. همچنین با توجه به تدوین استانداردهای لیستریا در مورد پخش مواد غذایی پرخطر در کشورهای صنعتی، تدوین آن در کشور ما هم پیشنهاد می شود.